Hulpmiddeltjes

OPMERKING: onderstaande info dateert van toen mijn zoon nog heel wat jonger was. Ondertussen heeft hij nog steeds meer verduidelijking en visuele ondersteuning nodig dan een 'doorsneekind', maar zijn honger naar picto's is inmiddels wel gestild.

Sinds ik mijn zoons diagnose ken, voorzie ik voor hem ook steeds vaker allerhande hulpmiddeltjes. Merk ik dat bepaalde handelingen / gebeurtenissen / ... stroef lopen, dan tracht ik daar een oplossing voor te bedenken, vaak ook in samenspraak met mijn zoontje zelf. Toen hij nog maar 4 jaar was deed ik dit ook al, dus denk niet te gauw dat je kind nog te jong is om over zulke zaken mee te brainstormen. Iets waar ze zelf aan hebben meegeholpen, heeft achteraf vaak een veel grotere impact dan allerlei nieuwe 'regels' die hen plots door een volwassene worden 'opgelegd'. Ik heb geleidelijk aan ook gemerkt dat zelfobservatie zeer belangrijk is bij het vinden van de zaken die stroef lopen. Neem je eigen gedrag eens onder de loep en sta er even bij stil. Waarover loop je vaak te zeuren? Met welke gedragingen van je kind heb je het steeds weer moeilijk? En welke middeltjes zouden hem/haar kunnen helpen om zijn/haar gedrag te verbeteren? Bedenk hierbij dat mensen met autisme veelal beelddenkers zijn. Visuele ondersteuning kan hen vaak meer helpen dan je misschien eerst zou verwachten. Ik moet ook eerlijk bekennen dat ik aanvankelijk aannam dat mijn zoontje te verstandig was om met pictogrammen te gaan werken. Ik ging er vanuit dat dit soort hulpmiddelen enkel nodig was bij minder begaafde en minder verbale personen met autisme. Toen ik het dan uiteindelijk toch maar eens uittestte bij hem, stond ik ervan versteld hoeveel hij toch bleek te hebben aan een eenvoudig lijstje met pictogrammen. Hij kent zo'n lijstje al snel helemaal uit het hoofd (een overzichtelijk lijstje met prentjes blijft veel beter hangen dan een reeks eindeloos herhaalde mondelinge instructies), maar hij kan er toch steeds op terugvallen op de momenten dat hij het wat moeilijker heeft.

Hieronder deel ik graag enkele van mijn hulpmiddelen.

Wil je graag zelf aan de slag, dan heb ik ook nog enkele tips. Onder andere op volgende websites vind je veel nuttige pictogrammen terug die je gratis kan downloaden:
- Sclera
- Pictoselector (handig programma dat je gratis kan downloaden)
- Beta vzw

En via de afbeeldingenzoeker van Google kan je uiteraard ook eindeloos veel prentjes en foto's vinden.

Bedenk wel: ieder kind met autisme is anders en wat bij het ene kind goed werkt, functioneert niet per definitie ook bij het andere kind. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat je kind niet geholpen is met pictogrammen en wel met gekleurde tekeningen of zelfs enkel met foto's. Uitproberen dus, en niet te snel opgeven!

Pictolijstjes voor het avond- en het ochtendritueel

Voor de ochtend maakte ik ook nog een onderscheid tussen een schooldag en een weekend- / verlofdag. Achteraan de lijstjes heb ik een vierkantje velcro (zachte zijde) bevestigd. In de badkamer, naast mijn zoons bed en naast de ontbijttafel kleven ook velcro-vierkantjes (ruwe zijde). Zo kan hij zijn lijstjes overal mee naartoe nemen en op vaste plaatsen bevestigen. Rode nummertjes zijn optioneel en hij weet dat wanneer hij zich bijvoorbeeld traag aankleedt, dat er dan geen tijd meer is om 's ochtends op een schooldag te spelen.
Ondertussen vindt hij het zelf leuk om de volgorde van de verschillende stappen te veranderen en uiteraard mag dat, zolang alles maar gebeurt. In bad gaan gebeurt bij ons niet op een vast tijdstip en staat dus ook niet op het lijstje. Dat zorgt bij hem niet voor problemen.




Pictolijstjes voor het aan- en uitkleden (update 24/05/2012)

Omdat aankleden hier moeilijk bleef verlopen, stelde ik ook hiervoor apart nog eens pictolijstjes op. Zonder deze lijsten verloopt het omkleden tergend traag en moeizaam en mijn zoon weet vaak werkelijk niet in welke volgorde zijn kleertjes aan moeten. Hij trekt dan zijn kleding over zijn pyjama aan enz. Aan de hand van deze lijstjes kan hij stapsgewijs zien wat hij dient te doen en kan er niet al te veel meer mislopen.


Ook eentje voor bij het zwemmen (voor- en achterzijde):


Pictolijstje voor bij het thuiskomen van de school

Toen de kinderen thuiskwamen van de school, duurde het vaak erg lang voor ze hun jas en schoenen uittrokken e.d. Sinds dit lijstje in de gang hangt, loopt dit alles veel vlotter. Ook voor de jongste (zonder autisme) blijkt het nuttig. Ze weten wat er van hen verwacht wordt als ze thuiskomen en daar is nu geen discussie meer over.



Placemat voor aan tafel

Alle regels voor aan tafel staan duidelijk opgesomd in een rood/groen overzicht. Wat in het rood staat mag niet, wat ernaast in het groen staat mag wel. Wat niet op de lijst staat valt onder de regel 'luisteren naar mama/papa'... :) Ook kleine broer heeft deze placemat trouwens en ook voor hem is dit handig, al gebruikt hij hem duidelijk minder frequent.




Wat mag / mag niet als je je boos voelt?

Deze regels neem je met je kind door op een moment dat het rustig is en aandachtig kan luisteren. Mijn zoon heeft ook ijverig meegeholpen om de lijst op te stellen. Je kan hiernaar verwijzen op 'piekmomenten' (i.p.v. het kind te overspoelen met mondelinge info) of de lijst eventueel achteraf gebruiken om duidelijk maken waarom het kind juist gestraft wordt/werd.





Systeem om de zindelijkheid te bevorderen

Mijn zoon heeft het op zijn 5,5 jaar nog steeds moeilijk met zindelijkheid overdag. Hij heeft het lange tijd helemaal niet gevoeld wanneer zijn plasje eraan kwam (voelde deze prikkel niet) en plaste dan gewoon in zijn broek. Als een kind de prikkel werkelijk niet kan voelen, dan heeft het natuurlijk geen zin er een beloningssysteem aan te koppelen. Nu voelt hij het soms wel en geeft hij soms zelf aan dat hij moet gaan plassen. Daarom heb ik voor hem een beloningssysteem gemaakt.
Hij kan gedurende de dag kleine snoepjes verdienen uit een speciaal daarvoor bestemd snoeppotje en hij verzamelt deze dan in een klein schaaltje. Na het avondmaal mag hij de snoepjes die hij verdiend heeft opeten. Is hij de hele dag droog geweest, dan heeft hij bovendien een schat verdiend uit een schatkistje dat bovenop de kast staat. (met daarin potloodjes, gommetjes, stickers, ...)

Aan de linkerkant zie je een lijstje met de momenten waarop hij zeker even bewust dient te voelen of hij al dan niet een plasje moet maken. Rechts zie je het beloningssysteem in symbolen:
- Je zegt zelf dat je moet gaan en je broek is droog. --> + 2 snoepjes
- Mama/papa dient je eraan te herinneren dat je moet gaan, maar je broek is nog droog --> + 1 snoepje
- Je broek is nat, maar je komt het zelf vertellen. --> - 1 snoepje
- Je broek is nat en mama/papa ontdekt het (omdat je niets zegt). -->- 2 snoepjes



Overzicht 'naar het toilet gaan'

Naar het toilet gaan bestaat uit heel wat stappen als je er even bij stilstaat. Dat was ook een van de redenen waarom mijn zoon er een hekel aan had en hij telkens wel wat vergat. Dankzij dit overzicht heeft hij nu een houvast bij zijn toiletbezoek.



Social Story voor bedtijd

Ondertussen gebruiken we dit schema niet meer, maar enkele maanden geleden heeft het ons wel heel erg geholpen. Zoonlief was toen helemaal 'ontregeld' tegen het einde van de kerstvakantie na een logeerpartijtje bij de grootouders dat wat anders was verlopen dan normaal en bovendien moest hij ook dan net terug naar school na de vakantie. Een maand lang hebben we met de handen in het haar gezeten omdat hij ab-so-luut niet wou slapen. Hij bleef zowat de hele nacht wakker en hield met zijn gebrul ook iedereen wakker. Aan de hand van dit schema (en een grote portie geduld) hebben we dit probleem kunnen verhelpen. Keer na keer lazen we samen met hem de 'regeltjes voor het slapengaan' en ja... Het heeft dus geholpen! We moesten ons zelf natuurlijk ook wel heel strikt aan deze regels houden. En dat is nu eigenlijk nog steeds zo, zeker op momenten wanneer hij wat stress ervaart.



Geluidsthermometer (update 24/05/2012)

Mijn zoon heeft de neiging zijn volumknop tijdens het spelen bijzonder hoog te draaien. Uitspraken als 'praat eens wat stiller' e.d. helpen quasi niets. Ook uitleggen dat als je net naast iemand staat het niet nodig is om zo luid te praten, helpt slechts héél even. Een visuele aanpak blijkt voor hem veel beter te werken. Eerst hebben we deze geluidsmeter goed samen doorgenomen op een rustig moment en nu hangt hij centraal in onze leefruimte aan een kast. Telkens wanneer zijn volume de hoogte ingaat hoef ik maar kort te (ver)wijzen naar de meter en hij past zich aan. Erg handig!


Ik heb de meter hier gevonden.

Computerkwartiertjes (update 19/12/2012)

Als ik mijn zoon zou laten doen, dan zou hij uren na elkaar achter de computer, de X-box en/of de smartphone zitten om spelletjes te spelen. Uiteraard vinden mama en papa dat niet zo ideaal. Om zijn computertijd duidelijk te visualiseren heb ik voor hem een schema gemaakt met rode 'kwartiertjes'. Onderaan kleef ik het aantal kwartiertjes dat hij mag spelen (2 op een dag in de week, 3 op woensdag en 4 op een dag in het weekend). Hij kiest zelf in overleg met mama en papa per kwartiertje voor welk spel hij het gebruikt en wanneer. Zijn de kwartiertjes op, dan wordt er niet meer gespeeld. Erg duidelijk en ook erg doeltreffend! Om de tijd tijdens het spelen aan te geven zetten we voor hem telkens een 'Time Timer' (zie verder).


Aankleden om naar buiten te gaan (update 19/12/2012)

Moet mijn zoon zich aankleden om naar buiten te gaan, dan neemt dit meestal bijzonder veel tijd in beslag. Een van de oorzaken hiervan is dat hij het overzicht (wat moet ik aantrekken en in welke volgorde?) helemaal verliest. Daarmee helpen we hem nu aan de hand van een leuke pictolijst in de gang. De pictogrammen zijn aanpasbaar (afhankelijk van het al dan niet naar school gaan en van het weer) door middel van velcro op de achterzijde. En mijn zoon kan zijn favoriete X-box figuurtje verplaatsen tot waar hij gebleven is. Echt snel gaat nu nog steeds niet, maar toch al ietwat zelfstandiger dan ervoor!
Voor kleine broer maakte ik trouwens hetzelfde schema met een ander figuurtje. Hij weet dan wel in welke volgorde hij alles moet aantrekken, maar ook bij hem gaat het meestal allemaal erg traag... En ook bij broer zien we nu verbetering!


Huiswerk maken (update 19/12/2012)

Huiswerk maken is bij mijn zoon een héle opgave door zijn concentratie die vaak helemaal wegglijdt. Ook gaf hij mij aanvankelijk amper de tijd om een opdracht uit te leggen. Ik mocht van hem absoluut niét praten tijdens het huiswerk, ook niet om iets uit te leggen. Stond hij het dan wel eens toe dat ik uitleg gaf, dan zat hij ondertussen zo met zijn potlood te spelen dat hij zich niet op mij kon concentreren. Om hem hierbij te helpen, heb ik volgend schema gemaakt. Daarop geef ik alles in duidelijke stapjes weer en is een stap voltooid dan mag hij een venstertje sluiten. Aan de binnenkant van het schema kleven nog enkele andere picto's die gebruikt worden bij een ander soort taak. Rechts heb ik een plekje voorzien voor aandachtspunten die bij de oefening horen. Zich concentreren op het huiswerk blijft een grote opgave, maar sinds we dit schema gebruiken staat hij me wél toe om eerst een oefening uit te leggen en wacht hij met zijn potlood in de hand te nemen tot wanneer ik ben uitgepraat.


Broer doet iets gemeens (update 19/12/2012)

Doet kleine broer iets gemeens tegen mijn zoon, dan is zijn eerste reflex vaak om fysiek in de aanval te gaan. Zijn broer wordt dan geslagen, gebeten, aan de haren getrokken enz. Resultaat: mama of papa is boos op broer (omdat die iets gemeens deed) én op hem (omdat hij broer pijn deed). Ondanks veel mondelinge uitleg, bleek het voor hem moeilijk te begrijpen dat de gemene actie van zijn broer hem niét het recht gaf om meteen in de aanval te gaan. Daarom heb ik dit voor hem gevisualiseerd en als bij wonder doet hij zijn broer sindsdien opvallend minder vaak pijn als tegenreactie! Uiteraard geldt dit schema ook voor kleine broer.


Beleefdheidsregels (update 19/12/2012)

Ik vind het belangrijk om mijn kinderen beleefdheidsregels mee te geven. Alleen blijft niet alles even goed hangen. Dat geldt natuurlijk niet enkel bij kinderen met ass, maar voor hen lijken deze regeltjes vaak nog minder logisch dan voor een ander kind en ze visualiseren maakt het een pak gemakkelijker om ernaar te verwijzen. Zo hoef je niet altijd alles mondeling te herhalen.
Sinds deze regeltjes op de kast hangen, heeft zoonlief zijn broer en zélfs ons al meermaals gewezen op regels die niet correct gevolgd worden. Ook zegt hij nu vaak spontaan 'hallo' wanneer papa van zijn werk thuis komt, terwijl hij daarvoor helemaal niets zei. Hij zegt er dan meestal ook zelf bij: 'nu ben ik toch beleefd hè?' :)


Schema in de badkamer (update 19/12/2012)

Wat zou het toch fijn zijn als mijn kinderen zich 's ochtends helemaal zelfstandig zouden klaarmaken. Voor grote broer is het moeilijk om alle stapjes die bij dat klaarmaken horen te onthouden en kleine broer komt 's morgens ook niet bepaald snel op gang. Om hun zelfstandigheid in de badkamer toch een beetje te bevorderen, maakte ik volgend overzichtje... Bovenaan kleven met velcro foto's van beide kinderen (die ik hier even onherkenbaar heb gemaakt ;)) en die mogen ze dan zelf naast elke stap kleven wanneer ze deze voltooid hebben. Onderaan duiden we met een klokje aan hoeveel tijd ze nog hebben om zich helemaal klaar te maken. Wie niet tijdig klaar is, krijgt een kwartiertje minder computertijd die dag. Kleine broer trekt er zich eerlijk gezegd niet al te veel van aan (en schiet pas volop in actie als de tijd om is), maar bij grote broer werkt het best goed zo.


Naar de tandarts (update 19/12/2012)

Naar de tandarts gaan, gaat bij zoonlief gepaard met veel angst. Om het hele tandartsgebeuren wat te verduidelijken én om hem duidelijk te maken wat mag en wat niet mag bij de tandarts, heb ik dit bij ons vorige tandartsbezoek gevisualiseerd. Voor alles wat niét mag, geef ik hem ook een alternatief en leg ik uit wat dan wél mag. Het schema heeft absoluut niet alle angst weggenomen, maar hij heeft het toch intensief gebruikt tijdens ons tandartsbezoek. (Om de tekst op het schema te kunnen lezen, kun je klikken op de foto.)


Opruimmagneten (update 19/12/2012)

Als je aan mijn zoon de opdracht geeft om op te ruimen, doet hij ofwel helemaal niets of dan slaat hij lichtjes in paniek en zegt hij verontwaardigd dit niet te kunnen. Hij mist het overzicht om aan deze veel te vage opdracht te beginnen. Vraag je hem gericht om één soort speelgoed op te ruimen, dan lukt dit vaak wel even maar volhouden blijkt dan nog steeds erg moeilijk. Dankzij volgend systeempje lukt het opruimen nu beter. Ik heb een magneetbord genomen en hier met een stift twee kolommen op getekend. Alle soorten speelgoed (nu ja, quasi alle soorten) heb ik gevisualiseerd op magneten en al wat dient opgeruimd te worden kleef ik aan de linkerkant. Elk kind kiest zelf wat hij wil opruimen en is hij klaar dan mag hij de magneet naar de rechterkant van het bord verplaatsen.


Beloningskaarten (update 24/05/2012)

Het was best wat werk, maar ik heb voor beide kinderen een beloningskaart gemaakt met belonings-smileys die je er met velcro kan opkleven (en er weer afhalen). De kaart is voor allerlei doeleinden te gebruiken. Aan de linkerkant heb ik de 3 doelen van dit moment gekleefd (ook met velcro): 1x bordje leeg eten (waar niet zoveel op ligt), eten bijvragen en weer bordje leeg eten, de hele dag een droge broek hebben. Na ons avondmaal bekijken we hoeveel smileys er verdiend werden en worden ze dus op de kaart gekleefd. Komt hij bij een schat terecht, dan kan hij ervoor kiezen een schat uit onze schatkist te nemen (= allerlei kleine prulletjes) en dan verdwijnen er 5 smileys van de kaart. Of hij kiest ervoor om verder te sparen voor het cadeau. Concreet betekent dit dat hij van ons 'een centje' krijgt waarmee we samen in de speelgoedwinkel iets gaan kopen.
Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om gewoon elke keer als een kind bij de schat komt, sowieso iets te geven zonder dat er moet betaald worden met smileys.

Dit werkt bij ons zeer goed als motivatie!



Boodschappenlijstjes met foto's

Met kleine kinderen naar de winkel gaan is sowieso een uitdaging. Met een kind met autisme naar de winkel gaan is soms nog moeilijker. Ik doe het niet elke keer als we naar de supermarkt gaan, maar vaak geef ik aan ieder kind een boodschappenlijstje met enkele foto's. Ik zet niet al te veel foto's op hun lijstje zodat het overzichtelijk blijft, maar ik probeer de foto's wel zo juist mogelijk te selecteren zodat ze de producten ook werkelijk kunnen terugvinden in de winkel (de juiste merken dus e.d.). Is er een product niet te vinden, dan zoeken we samen naar een alternatief. Zo hebben de kinderen wat te doen in de winkel en zo hebben ze dus geen tijd om 'vervelend' te doen. Dankzij de lijstjes kan ik ook heel duidelijk uitleggen dat we enkel en alleen gaan kopen wat er op onze lijstjes staat (ik heb dan ook een lijstje met nog wat extra zaken als ik meer nodig heb, uiteraard niet met foto's). De foto's pluk ik gewoon van internet met de afbeeldingenzoeker van Google en plak ik snel even in een Word-documentje. Je hoeft de foto's daar zelfs niet voor op te slaan: gewoon kopiëren en plakken is voldoende.



Time Timer

Uiteraard niet zelf gemaakt, maar wel zéér handig voor kinderen die nog geen goed tijdsbesef hebben of die gewoon veel hebben een visuele weergave van de tijd. Bij ongeveer alles wat we doen, gebruiken we nu onze time timer. Ik heb er ook een stukje velcro aan vastgemaakt, waarop ik telkens een pictogram kleef. Zo weet mijn zoon iedere keer goed naar wat het klokje aftelt.

Voorbeeld 1: als het rode vlak helemaal weg is, dan stop je met spelen op de computer en dan kom je eten.


Voorbeeld 2: als het rode vlak helemaal weg is, dan is het tijd om te gaan slapen.


Alle verschillende pictogrammen heb ik aan de binnenkant van een kast op stroken velcro vastgemaakt. Het zijn er uiteraard nog meer dan op deze foto...


Kid Sleep wekker / 'konijnenwekker'

Voor mijn beide zonen gebruik ik al van hun 2,5 jaar een Kid Sleep wekker: als het konijntje slaapt, moet je in bed blijven; als het konijntje wakker wordt, mag je opstaan. Het uur kan je zelf instellen uiteraard. Dit systeem werkt bij ons heel goed.
Voor op reis of voor als ze bij de grootouders gaan logeren, hebben we ook de reisversie (met een schaapje).


Stil zijn als iemand telefoneert (update 01/04/2013)

Iedere ouder kent dit fenomeen vast wel: de kinderen zijn rustig aan het spelen, je neemt de telefoon en je bent nog maar net aan het bellen of de kinderen hebben je plots voor vanalles en nog wat nodig of ze beginnen ineens veel luider te spelen. Ik weet niet met zekerheid of het wat met zijn ass te maken heeft, maar ik merk dat dit vooral bij mijn oudste zoon het geval is. Hij lijkt absoluut niet te kunnen verdragen dat ik niet met hem kan praten tijdens het telefoneren. Mijn jongste heeft bovendien voldoende aan een klein gebaar om hem duidelijk te maken dat hij wat stiller dient te zijn en bij mijn oudste werken die subtiele signalen eenvoudigweg niet. Vandaar dus deze grote picto's (op een fotoklemmetje: 1 picto aan elke zijde). Als ik vind dat de kinderen wat stiller moeten zijn toon ik hen de picto met het kruis door. Vind ik dat ze zich flink / stil gedragen dan toon ik de groene. Tot nu toe werkt het redelijk goed.


Huiswerkplacemat (update 01/04/2013)

In mijn vorige blogpost over hulpmiddelen had ik het over een huiswerkschema. Dit heeft even gewerkt, maar bleek uiteindelijk toch niet dé manier voor onze zoon. Deze huiswerkplacemat lijkt meer zijn ding te zijn.


Links staat er een pictolijst waarin er wordt uitgelegd hoe hij zelfstandig dient te werken. Hulp vragen mag, maar is geen noodzakelijke stap dus die staat in het grijs.


Bovenaan links kleef ik picto's die laten zien welke taken hij die dag dient te maken. De taken waarmee hij klaar is mag hij kleven bij 'gedaan'.
Hieronder laat ik ook de ongebruikte picto's zien.


Bovenaan rechts kleef ik picto's die de aandachtspunten weergeven. Op de foto hieronder zie je al mijn picto's. De driehoek met het uitroepteken is er eentje dat ik voor vanalles kan gebruiken.

Tenslotte is er rechts een strookje dat naar achteren kan geplooid worden op momenten dat het niet wordt gebruikt. Aan de hand van deze sterretjes kunnen we de huistaak opsplitsen in maximum 10 delen. Elk sterretje symboliseert één deel. Is hij klaar met zo'n deel dan mag hij zelf de ster naar rechts verplaatsen. Bij het nakijken is het mogelijk dat ik sterren terug naar links verplaats omdat hij foutjes heeft gemaakt. Naargelang het soort taak krijgt hij de kans om zijn fouten te verbeteren. Is dan alles juist dan heeft hij een snoepje verdiend. Een sticker krijgt hij sowieso als hij flink gewerkt heeft.

24 uur klok (update 01/04/2013)
Omdat zoonlief het moeilijk heeft om een goed overzicht over de gehele dag te krijgen, kochten we deze 24-uren-klok. Aan de hand van (deels meegeleverde, deels zelfgemaakte) picto's kunnen we aanduiden wat wanneer zal gebeuren en zo kan hij de hele dag volgen. Super handig en er wordt hem zo heel wat stress en onzekerheid ontnomen!

Plashorloge + beloningssysteem (update 01/04/2013)

Mijn zoon wordt binnen enkele maanden zeven jaar en hij heeft nog steeds moeite om overdag zijn broek droog te houden. Zijn prikkelgevoeligheid is anders dan bij de meeste leeftijdsgenoten waardoor hij het meestal gewoon niet voelt wanneer hij moet gaan plassen.
We hebben ondertussen al vanalles geprobeerd, maar nu lijken we eindelijk een middel gevonden te hebben dat écht werkt. We kochten voor hem een Wobl-plashorloge. Deze horloge trilt op zelf gekozen tijdstippen en zo wordt hij eraan herinnerd dat hij moet gaan plassen. Ik sprak met zijn juf af op welke momenten de horloge op school best kan trillen en op diezelfde momenten trilt ze ook thuis in het weekend, iedere dag hetzelfde. Het trillen alleen bleek niet voldoende. Vaak leek hij het toch niet te merken. Gelukkig kun je ook een geluidssignaal laten afgaan (dat hij meteen ook zelf kan afzetten door op gelijk welke knop te drukken). Sinds we dat doen gaat het veel beter en vooral ook omdat we er meteen een heel beloningssysteem aan gekoppeld hebben. Hij heeft immers een externe motivatie nodig om hieraan te willen meewerken. Natte broeken vindt hij niet erg.

In combinatie met volgend systeem werkt het nu prima. Hij heeft nu een hele week geen énkele natte broek gehad... En dat is nooit eerder gebeurd!

Op onderstaand schema staan alle uren aangegeven waarop zijn horloge afgaat. Telkens wanneer hij spontaan naar het toilet gaat, mag hij een duim plakken bij het juiste uur.
Zoals ik liet weten in mijn vorige blogpost over hulpmiddelen, krijgen onze kinderen 'computerkwartiertjes' waarmee ze spelletjes mogen spelen. Op een gewone weekdag kunnen ze twee kwariertjes spelen, op een woensdag drie en op zaterdag en zondag zijn het er vier. Met dit nieuwe systeem zijn de kwartiertjes er niet sowieso, maar dienen de kinderen ervoor te werken. Er vallen maximum twee kwartiertjes te verdienen per dag (en op sommige dagen staan er dus al 1 of 2 kwartiertjes standaard op het schema gedrukt) Wanneer mijn zoon een hele dag alle duimen heeft verdiend door flink naar zijn horloge te luisteren, heeft hij een kwartiertje verdiend voor de VOLGENDE dag (aangezien dit pas helemaal op het einde van de dag kan geëvalueerd worden).

Een tweede kwartier kan worden verdiend door je 's ochtends klaar te maken binnen de vooropgestelde tijd. Dit telt dus ook voor kleine broer.

Heeft hij een hele week iedere dag zijn horloge gevolgd, dan mag hij op zondag een schat (klein geschenkje) kiezen uit onze 'schatkist'. En dat is voor hem een serieuze motivatie want hij is dol op deze schatkist! ;)

Reacties

  1. Pfoe, wat een werk allemaal! Wij werken alleen met picto's/foto's voor uitzonderlijke situaties. Ik zou er eigenlijk net iets meer mee moeten werken en niet soms pas op het laatst snel iets op de kalender moeten zetten ...
    Petje af hoor, voor wat je allemaal moet doen om het leven van je zoontje aangenamer te maken!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben er zelf eigenlijk van geschrokken hoeveel hulpmiddeltjes wij gebruiken, nu ik ze zo allemaal in een overzichtje heb gegoten ;) Ik vind wel dat de tijd die ik erin heb gestopt ook echt de moeite loont. Dankzij die lijstjes hoef ik zelf niet meer zo vaak te staan zeuren enz. Gewoon wijzen naar het lijstje volstaat vaak al om hem ergens aan te herinneren ;)
      En eigenlijk werkt het voor kleine broer (zonder ass) ook goed. Die heeft er ook baat bij dat de regels zo duidelijk afgebakend werden. Mijn zoons vriendinnetje heeft nu trouwens ook zo'n placemat sinds ze bij ons is komen logeren. Ze wou zelf graag wat werken aan haar tafelmanieren ;) haha

      Verwijderen
  2. Hé Eva, wat een pracht materiaal!! Sinds maandag ben ik gestart in mijn autiklas met jonge leerlingen... Ik merk dat zij zeer zwak zijn en probeer zoveel mogelijk te verduidelijken... maar dit is geen simpele opdracht en er is niet altijd tijd voor overleg met de leerlingen.
    Ik blijf je site zeker in de gaten houden en ben benieuwd naar hoe het bij jullie allemaal verloopt!

    Lien

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat een leuke site!!
    Heel herkenbaar,dat blijft toch altijd fijn.
    Ik vind het leuk te lezen dat je je zoon laat meedenken,dit doe ik zelf ook en werkt bij ons ook het beste,logisch eigenlijk maar niet voor iedereen.
    Helaas is daar idd niet altijd/weinig tijd voor op veel scholen,dat terwijl ik denk dat het op de lange termijn veel meer loont.
    Mijn zoon valt sowieso een beetje tussen wal en schip,hij is hypersensitief en heeft mede daardoor problematiek gerelateerd tot autisme en net zoals jouw zoon heeft hij een hoog iq daardoor loop ik vaak tegen tegenstrijdige dingen aan (onvoldoende uitdaging op leer niveau maar sociaal te onhandig om klassen over te slaan).

    Haha het is een beetje een opsomming geworden....nogmaals respect voor je site en de opvoeding van je mooie zonen.

    Liefs Merel

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hoi Eva,

    Mijn complimenten voor je site!
    Fijn dat je dit wilt delen, ik heb er veel aan!!!
    Ik ben reuze benieuwd naar je boek, ik heb hem gereserveerd.
    Ik heb zelf een zoontje van 6 jaar met sinds kort de diagnose PDD-NOS / ADHD.
    Ik gebruik zelf al wat picto's, timetimer en heb zelf een pictoagenda gemaakt.
    Ik, en vast vele anderen, heb zeker wat aan je site!

    Groetjes Judith

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wat geweldig al die pictogrammen. Dit had ik ook moeten doen, toen mijn zoon wat jonger was. Het grappige is dat hij toen vaker vroeg om een lijstje met de regels van het huis....Nu is hij 15 jaar en heeft hij ook nog behoefte aan struktuur (die zal ook wel blijven), al zegt hij van niet, maar het geeft hem wel rust als we bep. regels hebben ingevoerd. Succes...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hallo Eva,
    Wat ben jij een supermam! Ik heb 2 jaar een autistische kleuter in mijn klas gehad en ik gebruikte ook veel van deze pictogrammen! Jeroen Jans was erg gelukkig in mijn klas! Ik hoop dat ik via klasse jou boek kan winnen want ik ben alvast fan van jou!
    Lieve groetjes, Dani Vennekens
    dani.vennekens@telenet.be

    BeantwoordenVerwijderen
  7. HOi

    ik ben een moeder van een zoontje van 7 jaar die ook het zelfde nodig heeft als jou zoontje, ik was ook al bezig met pictos maar jou ideeën zijn geweldig! zou jij mij jou pictogrammen lijsten kunnen sturen ? ik denk dat dit ook bij mijn zoontje super gaat werken hij is daar zo gevoelig voor .
    mijn mail adres is tinkelbell_28@hotmail.com

    gr Jessica

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Wauw amai! Ik ben een juf in het gewone lagere onderwijs en heb dit jaar een zeer uitgesproken autistje in de klas. Een schat van een jongen, een echte teddybeer! Ik vind het moeilijk om op de juiste manier op hem in te spelen en hem op de correcte manier te benaderen. In mijn opleiding heb ik wel wat achtergrond gekregen maar lang niet voldoende om deze leerling goed te begeleiden! Wat helpt? Wat niet...? Ik ga zeker een aantal van jouw voorbeelden overnemen en ook doorgeven aan de ouders want thuis loopt het vaak in het honderd omwille van de foute aanpak! Echt een hele dikke pluim voor jouw werk en inzet!!! Mijn mond viel meer en meer open van verbazing bij het lezen van al jouw hulpmiddelen!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik heb geen zoon met autisme, maar wel een zoon die structuur nodig heeft, en een duwtje in de rug om iets te willen uitvoeren. Kwam ik jouw pagina hier tegen, wat een werk!!! Ben echt verschoten van je tijd die je er allemaal in hebt willen steken!! echt heel knap!!!
    Heb het beloningssysteem met de groene en rode gezichtjes overgenomen. Vond dit zo goed!
    Kruipt wel veel werk in om het te maken, maar ik hoop dat het werkt.
    stickers plakken vond hij ook tof, maar was hij snel beu. Nu hoop ik dat de groene en rode mannetjes hun werk gaan doen en ik een toch wel iets zelfstandigere 4 jarige heb dan ervoor. Hij kan het allemaal, maar de wil is soms echt ver te zoeken. Dreigen met de televisie werkt momenteel, maar doe ik niet zo graag. Ben zwanger van een 2de en druk maken, daar heb ik dan helemaal al geen zin in. Dus hoop ik op een goed resultaat! Alleszins bedankt voor de inspiratie!

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hey Eva!

    Hier ook 2 zoontjes waarvan ééntje met autisme.
    Robin heeft ook heel veel moeite met het verwerken van veel informatie ineens en ik denk dat jouw pictogrammen hem zeker kunnen helpen!
    Ik heb heel veel interesse in de "placemat voor aan tafel" en de "broer doet iets gemeens" pictogrammen, zou het mogelijk zijn deze door te sturen? =)
    Mijn mailadres is rebecca.owen@telenet.be
    Alvast heel erg bedankt!

    groetjes,
    Rebecca

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Hey prachtig materiaal,

    het zou misschien handig zijn het materiaal te kunnen downloaden? ik ben nl. erg geïnteresseerd in de placemat voor tijdens het eten, welke zaken komen allemaal aan bod? ik zou dit ook maken.

    Alvast bedankt!

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Beste, wij hebben ook een zoon die nu 7 jaar oud is en veelal dezelfde problemen heeft als jullie zoon. Dagelijkste routine is moeilijk, natte broeken elke dag, tijdens opruimen volledig blokkeren, enz... jouw blog is zo inspirerend en ik ga er ook werk van maken om ook zo'n pictogrammen te maken. Wij hebben al zoveel geprobeerd maar het lukt niet. We zijn zelfs nu al maanden in behandeling bij een psychologe. Maar het haalt niet veel uit. Ik denk dat jouw pictogrammen bij onze zoon ook goed zullen helpen, dus die ga ik ook trachten te maken. alvast heel erg bedankt om jouw ervaring te delen. Je inspireert andere mensen. Als je me enkele pictogrammen kan sturen, ontvang ik ze met alle plezier. Dit is mijn mailadres : sophie_lauwers@hotmail.com dankuwel.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Heel knap allemaal! Is het mogelijk om de picto's te mailen: ochtend - en avondritueel, de geluidsthermometer, wat mag en wat niet als ik boos ben, wat als mijn broer iets gemeen doet. Bedankt Marijke
    marijke_defranc@hotmail.com

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Waw geweldig! Er is vermoeden van autisme bij mijn zoontje en zijn in volle onderzoek. Hij is bijna 4,5j. Ik heb al van zijn 2,5j een pictogrammen schema in elkaar geknutseld met mr. Google als trouwe vriend, om zijn dag-verloop duidelijk te maken. Dit is altijd goed gegaan, maar nu hij ouder wordt worden de drama's ook meer, ernstiger, groter, complexer. Ik ben de laatste tijd erg de klus kwijt, ik had al eerder het gevoel dat ik iets met het pictogrammen systeem moest, maar ik kon gewoon niet komen op wat dan wel/nog meer. Maar nu ik dit zie, heb ik wel een heleboel ideeën. Niet alleen voor de drama's maar ook gewoon voor de dingen die wat stroever lopen of waarvan ik het gevoel heb dat hij toch niet helemaal weet wat te doen... zijn emoties en gedrag dat daaruit voortvloeit, tafelafspraken, tabletspelen (en misschien tv-kijken ook wel!), winkelen, als een ander kindje gemeen doet, ...

    Dank je wel! Ik krijg hier instant energie en een gerust hart van!

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wat een tof idee is dit zeg. Allerlei hulpmiddelen worden ingezet om het voor je kind zo prettig mogelijk te maken. Mooi om te zien dat je het ook met andere deelt, Vele zijn dagelijks opzoek naar een oplossing, Als iedereen de zijne deelt komen we met zijn alle alweer een stuk verder.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Een aantal jaar geleden heb ik in het onderwijs gewerkt. In de groep hadden we een kindje met syndroom van down. Voor extra structuur hebben we ook gebruik gemaakt van pictogrammen en afbeeldingen. Via deze manier konden we heel zijn dag indelen en wist het kind waar hij aan toe was. Een top manier voor rust en regelmaat!

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Na het lezen van jouw boek, wat trouwens aan sneltrein tempo gebeurde, voelde ik me eindelijk begrepen. Ik heb een zoontje van ondertussen 4 die al sinds zijn 2 jaar het vermoeden autisme heeft... oooh wat zijn jouw verhalen herkenbaar! En dat doet zo een deugd. Als jouw tips ga ik eens goed bekijken. We gebruiken de konijnenwekker bijvoorbeeld al en de time timer maar het kan altijd beter! Dus alvast bedankt voor dit fantastische boek en de fantastische tips! Groeten uit Berlare, Famke

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Je schema van de tandarts is S U P E R, inderdaad de angst gaat niet weg maar hij weet wel wat er gaat gebeuren. Zolang de tandarts zich ook aan het schema houdt gaat alles vlotter dan anders. Ik heb sowieso ook zelf al een schema voor opstaan/slapengaan/douche ritueel gemaakt en telkens bij nieuwe uitstappen/vakantie/weekends maak ik nieuwe schema's per dag met afneembare kaartjes.
    Veel tijd en energie maar wel een uitbarsting minder!

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Beste Eva, stel je je pictogrammenkaarten ook ter beschikking aub? Jouw verhalen van je toenmalige kleuter zouden de onze kunnen zijn. Ik ben dan ook een zoektocht naar ‘no nonsense’ pictogrammen gestart in de hoop van de dagelijkse routines van mijn tweeling van 5 jaar te verbeteren. Wij zitten een beetje met de handen in het haar. Ik lees hier vragen van ouders om ze te mailen: maurenephi@hotmail.com, Heel graag! Ik bestel je boek via bol, Groet, Maureen

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Kijk ook is op www.geentijdsbesef.nl

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts